Witaminy to niezbędne składniki, które wspomagają pracę naszego organizmu. Gdy nasza dieta jest uboga, wysokoprzetworzona, próżno w niej szukać warzyw i owoców, jest monotonna i zawiera bardzo mało składowych – możemy spodziewać się, iż mamy niedobory tych mikroskładników. Z czym to się wiąże? I czy jest bezpieczne dla naszego organizmu?

Czym jest witamina, a czym prowitamina?

Rozważania nt. witamin najlepiej rozpocząć od przestawienia definicji witamin.

Witaminy – związki organiczne, które nie są źródłem energii ani strukturalnymi składnikami tkanek, są jednak niezbędne do zachowania zdrowia oraz normalnego przebiegu procesów metabolicznych. [1] Ich źródłem są produkty żywnościowe, jak i preparaty farmaceutyczne (te drugie znacznie gorzej wchłanialne).

Brak witamin w organizmie powoduje choroby, zwane awitaminozami – które predysponują do większej zapadalności na inne jednostki chorobowe, w tym choroby cywilizacyjne. Przedawkowanie tych mikroskładników i ich nadmierna podaż z dietą również jest niebezpieczna – prowadzi do powstania równie groźnych dla zdrowia awitaminoz.

Witaminy są z pokarmem wchłanianie do organizmu (wyjątek wit. D) w postaci prowitamin i dopiero na skutek reakcji organicznych w organizmie zmieniają się na działające witaminy.

Rola witamin w organizmie człowieka

Ciekawostki żywieniowe – czyli, czy wiesz… że?

• witaminy A, D, E, K powinno się łączyć z nośnikiem tłuszczowym (tzw. witaminy rozpuszczalne w tłuszczach) – nie bez powodu nasze babcie (prawidłowo, choć zapewne bezwiednie) łączyły surówkę z marchewki z olejem roślinnym. Brak produktu tłuszczowego (oleje, awokado, pestki, nasiona, orzechy) powoduje, że witaminy nie są aktywne w organizmie.
• Fe powinno łączyć się z wit. C– witamina C zapewnia bowiem wzmocnienie ścian naczyń krwionośnych oraz ich uszczelnienie, a także polepsza się wchłanialność Fe w organizmie.
• Ca – lepsza wchłanialność tego mikroskładnika następuje w połączeniu z wit. D
• wit. C cechuje się największą, bo aż do 55%, stratnością – aby zmniejszyć jej ubytek należy zamienić gotowanie i pozostawianie żywności na powietrzu (utlenianie) na spożywanie posiłków w postaci surowej, najlepiej ze skórką, przygotowanych bezpośrednio przed przygotowaniem.

Bibliografia:

1. Pod red. J. Gawęcki “Żywienie człowieka – podstawy nauki o żywieniu”, tom 1, Wyd. PWN, Warszawa 2010, s. 268.
2. http://stylowi.pl/51012133